Promieniujący ból w okolicy lędźwiowej może być efektem rwy kulszowej. Czym dokładnie jest ta dolegliwość? Jakie są jej główne przyczyny i objawy? Jak się ją leczy? Wyjaśniamy!
Czym jest rwa kulszowa?
Rwa kulszowa, również określana jako ischialgia albo korzonki, to stan charakteryzujący się bólem promieniującym wzdłuż nerwu kulszowego i struktur nerwowych L4–S1, które rozgałęziają się od dolnej części pleców, przez biodra i pośladki, aż do kończyn dolnych.
Dolegliwość ta występuje, gdy nerw kulszowy zostaje ściśnięty lub podrażniony, co prowadzi do powstania objawów bólowych, sztywności i problemów z poruszaniem się, które utrudniać mogą codzienne funkcjonowanie.
Jakie są przyczyny rwy kulszowej?
W przypadku dolegliwości takiej jak rwa kulszowa przyczyny mogą być zróżnicowane i mogą być one powiązane z prowadzonym stylem życia, schorzeniami czy urazami. Rwa kulszowa od czego się bierze?
Przepuklina dysku
Jedną z najczęstszych przyczyn rwy kulszowej jest przepuklina dysku, określana fachowo jako przepuklina krążka międzykręgowego. Kiedy miękki, wewnętrzny rdzeń dysku kręgosłupa uwypukla się, podrażnia on lub uciska nerw kulszowy.
Zwężenie kanału kręgowego kręgosłupa
Zwężenie kanału kręgowego, określane także jako ciasnota kanału kręgowego albo stenoza kanału kręgowego, występuje, gdy kanał kręgowy zwęża się, wywierając nacisk na rdzeń kręgowy i nerwy, w tym nerw kulszowy. Najczęściej do zawężenia kanału kręgowego prowadzą zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
Kręgozmyk
Stan ten polega na przemieszczeniu kręgu znajdującego się w dolnej części kręgosłupa, powodując jego przesunięcie do przodu i ucisk na nerw kulszowy.
Zespół mięśni gruszkowatych
Nerw kulszowy może zostać podrażniony, gdy przechodzi przez mięsień gruszkowaty w pośladku, co prowadzi do objawów podobnych do rwy kulszowej.
Urazy
Urazy kręgosłupa, takie jak złamania, nadwyrężenia lub uszkodzenia nerwów, mogą powodować rwę kulszową.
Zmiany nowotworowe
Ucisk nerwu kulszowego mogą wywoływać także nowotwory w obszarze kanału kręgowego, zlokalizowane wzdłuż kręgosłupa lub w okolicy pośladka.
Okres ciąży
Do częstszego występowania rwy kulszowej dochodzi również u kobiet w okresie ciąży, gdy dochodzi do zmian hormonalnych powodujących obniżenie napięcia więzadeł w kręgosłupie i powiększania się macicy. Dodatkowo do dolegliwości przyczynia się przybieranie na wadze w trakcie ciąży.
Otyłość
Osoby z nadmierną masą ciała częściej chorują na rwę kulszową, co powiązane jest z nadmiernym uciskiem na nerw kulszowy.
Choroby neurologiczne
Do pojawienia się rwy kulszowej może dochodzić również na skutek chorób wpływających na układ nerwowy, na przykład często doświadczają jej osoby z cukrzycą.
Rwa kulszowa – objawy
Najczęściej występujące objawy rwy kulszowej to:
• Ból – promieniujący od dolnej części pleców, przez biodra i pośladki, aż do jednej z nóg. Ból ten może mieć zarówno charakter łagodny, przejściowy, jak i ostry, palący. Niektóre nagłe ruchy, na przykład kaszel, kichanie, długotrwałe siedzenie, mogą zaostrzyć ból kulszowy.
• Drętwienie i mrowienie – odczuwane w obszarze dotkniętego nerwu, a także od dolnej części pleców aż po palce stóp.
• Objaw Lasègue’a – w celu jego sprawdzenia należy unieść nogę zgiętą w stawie kolanowym podczas leżenia, osoby z rwą kulszową odczuwają wtedy ból w trakcie ruchu.
• Osłabione mięśnie – mogą powodować trudności w poruszaniu się, ruchomości nóg, stóp.
• Zaburzenia czucia – mogą występować trudności w odczuwaniu kończyn, pośladka, a także zaburzone odruchy.
Jak leczy się rwę kulszową?
Leczenie rwy kulszowej zależne jest głównie od przyczyny tej dolegliwości i nasilenia odczuwanych objawów. Stosowane są poniższe metody:
Leki przeciwbólowe
Leki przeciwbólowe dostępne bez recepty lub na receptę, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), mogą pomóc złagodzić ból kulszowy. Najczęściej stosowane są paracetamol, ibuprofen, ketoprofen.
Środki miejscowe na ból
Można stosować chłodzące albo rozgrzewające maści, balsamy i żele, które nanoszone są bezpośrednio na bolące miejsca.
Zimne i ciepłe okłady
Stosowanie ciepłych lub zimnych okładów na bolące obszary może pomóc zmniejszyć stan zapalny i złagodzić ból.
Zastrzyki
W cięższych przypadkach lekarz może zalecić zastrzyki, na przykład przeciwzapalne, przeciwbólowe czy „blokadę” ze sterydów w celu zmniejszenia stanu zapalnego wokół dotkniętego nerwu.
Fizykoterapia
Stosowane są głównie ćwiczenia rozciągające w celu poprawy elastyczności, wzmocnienia mięśni i zmniejszenia nacisku na nerw kulszowy.
Leczenie operacyjne
W przypadkach, gdy leczenie zachowawcze jest nieskuteczne, rozwiązaniem może być operacja w celu usunięcia przyczyny rwy kulszowej, takiej jak przepuklina dysku lub zwężenie kręgosłupa.
Zmiana stylu życia
U osób z objawami rwy kulszowej zalecane są wygodny materac i poduszka, utrzymywanie poprawnej postawy i unikanie długotrwałego siedzenia i stania.
